Φυσική βανίλια (Vanilla planifolia)
Η Βανίλια προέρχεται από το φυτό Vanilla planifolia το οποίο είναι μία σαρκώδης αναρριχόμενη Ορχιδέα που αναπτύσσεται γύρω από τον κορμό άλλου δένδρου ή με κάποιο άλλου είδους στήριγμα.
Η χρήση της βανίλιας κουβαλάει ολόκληρη ιστορία μιας και το περιζήτητο φυτό ήταν πρώτα γνωστό στην Ινδιάνικη φυλή Totonaco από το Μεξικό που κατοικούσαν στην κοιλάδα του Κόλπου του Μεξικού η οποία είναι γνωστή σήμερα ως Vera Cruz. Σύμφωνα με την μυθολογία η τροπική ορχιδέα γεννήθηκε όταν η πριγκήπισσα Xanat κατέφυγε στο δάσος με τον αγαπημένο της που ήταν κοινός θνητός. Εκεί το απαγορευμένο ζευγάρι συνελήφθη και αποκεφαλίσθηκαν οι δύο νέοι. Στο μέρος όπου έπεσε το αίμα τους, φύτρωσε το φυτό που φέρει τους γνωστούς καρπούς της βανίλιας.
Αργότερα, όταν οι Αζτέκοι κατέκτησαν την περιοχή, εκτίμησαν ιδιαίτερα τους γευστικούς καρπούς και ενώ οι άλλες φυλές παρείχαν χρυσό και σιτάρι στους κατακτητές τους, οι Totonaco Ινδιάνοι παρείχαν καρπούς βανίλιας.
Μόλις οι Ισπανοί κατέκτησαν το Μεξικό, η ιστορία επανελήφθη και έτσι οι Ισπανοί γνώρισαν το φυτό και έφεραν βανίλια στην πατρίδα τους την οποία συνδύαζαν με κακάο για να παρασκευάσουν ένα ευχάριστο ποτό , προσιτό μόνο στους πλούσιους της εποχής.
Κατόπιν η φυσική βανίλια έγινε γνωστή και στην αριστοκρατία της Αγγλίας όπου οι ιδιότητές της χρησίμευσαν στην παραγωγή ποτών.
Η παραγωγή της Βανίλιας περιοριζόταν στην περιοχή του Μεξικού, μέχρις ότου οι Γάλλοι μετέφεραν καρπούς του φυτού στο νησί Reunion και τον Μαυρίκιο με την ελπίδα να καλλιεργηθούν σε αυτά τα εδάφη που είχαν παρόμοιο κλίμα. Το πρόβλημα της καλλιέργειας της βανίλιας ήταν η επικονίαση του φυτού που γινόταν από ένα είδος μέλισσας που βρισκόταν στο Μεξικό. Το πρόβλημα αυτό λύθηκε όταν βρέθηκε τρόπος επικονίασης στο νησί του Reunion με το χέρι όπως ακριβώς γίνεται ως σήμερα.
Οι Γάλλοι ανέπτυξαν μεγάλες φυτείες στο νησί, όπου η γνήσια ποιοτική βανίλια πήρε το όνομα Bourbon. Η ίδια μορφή επικονίασης έγινε γνωστή και στα νησιά της Μαδαγασκάρης και Κομόρες, όπου παράγεται σήμερα η μεγαλύτερη ποσότητα των καρπών.
Σήμερα, βανίλια παράγεται σε πέντε περιοχές του κόσμου. Η βανίλια που παράγεται στην Μαδαγασκάρη, Κομόρες, Reunion, Σευχέλλες, αποκαλείται Bourbon και θεωρείται ποιοτικά ανώτερη με την πιο κρεμώδη, γλυκειά γεύση. Άλλες περιοχές καλλιέργειας είναι η Ινδονησία, η Ταϊτή, η Ινδία και το Μεξικό, όπου ο καρπός έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά κάθε φορά.
Οι καρποί της συλλέγονται όταν είναι ακόμη πράσινοι και τυλίγονται για να υποβληθούν σε υψηλή θερμοκρασία και υγρασία για να απαλλαγούν από μικροβιακά φορτία, να πάρουν το χαρακτηριστικό τους χρώμα και να κρατήσουν τα έλαιά τους.
Η καλλιέργεια και η συγκομιδή του καρπού της βανίλιας είναι από τις πιο κοπιαστικές και χρονοβόρες, γεγονός που εξηγεί και την υψηλή τιμή της. Για να καρποφορήσει το φυτό παίρνει τρία χρόνια. Αφού γίνει επικονίαση με το χέρι, και σχηματισθεί ο καρπός, αυτός θα πρέπει να μείνει στο φυτό πάνω από 4-9 μήνες για να ωριμάσει. Όταν ο καρπός συλλέγεται έχει πράσινο-κίτρινο χρώμα και δεν έχει το γνώριμο άρωμα και γεύση του. Αυτά τα αποκτά κατά την διάρκεια της επεξεργασίας του.
Οι καρποί συλλέγονται με το χέρι και κατόπιν επεξεργάζονται, τις περισσότερες φορές με ζεστό νερό. Εκτίθενται στον ήλιο κατά την διάρκεια της ημέρας μόνο, ενώ το βράδυ κλείνονται σε δοχεία για να αρχίσει η ζύμωση με την οποία αναπτύσσονται τα χαρακτηριστικά της βανίλιας όπως το άρωμα το χρώμα. Αφού ολοκληρωθεί η επεξεργασία, γίνεται διαλογή των καρπών ανάλογα το μέγεθος και την ποιότητα.
Η καλύτερη ποιότητα βανίλιας είναι οι ολόκληροι σκούροι καρποί που κρατούν τα έλαιά τους και δεν έχουν στίγματα.
Η βανίλια είναι ανεκτίμητο συστατικό στην ζαχαροπλαστική όπου χρησιμοποιείται το εσωτερικό της, αφού ανοίξουμε κατά μήκος τον καρπό της και το αφαιρέσουμε με ένα μαχαίρι. Χρησιμοποιείται η σκόνη του καρπού τις περισσότερες φορές αναμεμειγμένη με μαγνησία ή το εκχύλισμα βανίλιας.
ΣΥΝΤΑΓΗ
Εκχύλισμα φυσικής βανίλιας
Υλικά
8-10 καρπούς φυσικής βανίλιας (ανά κούπα αλκοόλ)
Βότκα ή ρούμι όσο χρειάζεται
Δοχείο που κλείνει
Εκτέλεση
Σχίζουμε με το μαχαίρι κατά μήκος τους καρπούς της βανίλιας και τους βάζουμε στο δοχείο μας. Ρίχνουμε το αλκοόλ μέχρι να τις σκεπάσει. Αν χρειαστεί, κόβουμε τους λοβούς για να χωρέσουν καλύτερα. Κλείνουμε το δοχείο, το αποθηκεύουμε σε σκιερό και δροσερό μέρος για 3 και πλέον μήνες, ώστε να έχουμε καλύτερο αποτέλεσμα. Ανακινούμε σχεδόν καθημερινά.
Το εκχύλισμα βανίλιας χρησιμοποιείται για να φτειάξουμε σπιτικό λικέρ, παγωτό, κέικ, κρέμες. Μπορούμε να αφαιρέσουμε τις βανίλιες από το μπουκάλι όταν το εκχύλισμα είναι έτοιμο, να τις κόψουμε και να τις βάλουμε μέσα στο δοχείο με την ζάχαρη, ή τον καφέ για να δώσουμε την γεύση της.