Για την σωστή χρήση των βοτάνων

Για να γίνεται σωστή χρήση βοτάνων, πρέπει να προμηθευτούμε το κατάλληλο βότανο για την ασθένεια που μας ενδιαφέρει, γιατί πολύ εύκολο είναι να γίνει λάθος είτε από άγνοια είτε από κάποια σκοπιμότητα.
Καλό είναι να προηγηθεί δοκιμαστική χρήση του φυτού και αν δεν έχει αποτέλεσμα, να αντικατασταθεί το φυτό με κάποιο άλλο με ίδιες ιδιότητες. Πολλές φορές χρειάζεται να γίνει συνδυασμός βοτάνων για να δράσουν καλύτερα ενάντια στα συμπτώματα, και εδώ χρειάζεται συμβουλή ειδικού. Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι θα πρέπει να αποφεύγονται τα βότανα σε περίπτωση εγκυμοσύνης.
Πολλά φαρμακευτικά φυτά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα, λόγω των ουσιών που περιέχουν, και χρειάζεται μεγάλη προσοχή κατά την χρήση τους που γίνεται πάντα με την καθοδήγηση ειδικού. Εδώ σε αυτό το σημείο άλλωστε και για να καθοδηγήσει προς την σωστή χρήση των βοτάνων, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επέμβει με την σύσταση της Ευρωπαϊκής φαρμακοποιίας, η οποία σκοπό έχει να θέσει νόμους πάνω σε αυτό το θέμα.
Αναφέρουμε τους πιο απλούς τρόπους χρήσης των φαρμακευτικών φυτών που παραδοσιακά παρασκευάζονται στο σπίτι.
Αλοιφή
Η αλοιφή συνήθως παρασκευάζεται με ίσα μέρη βαζελίνης, φυσικού κεριού, βουτύρου ή κάποιας άλλης βάσης και πολτού ή σκόνης του φυτού, τα οποία ομογενοποιούνται ώστε να αποτελέσουν ένα ομοιόμορφο μείγμα. Προορίζεται αποκλειστικά για εξωτερική χρήση και σε δέρμα που δεν έχει εκδορές.
Αφέψημα
Το αφέψημα παρασκευάζεται με τον βρασμό του φυτού σε νερό περίπου για 10’. Με αυτό τον τρόπο παίρνουμε τις φαρμακευτικές ουσίες από φυτά που χρειάζονται χρόνο για να τις απελευθερώσουν όπως σκληροί καρποί, ρίζες κ.ά. Όλα τα αφεψήματα παρασκευάζονται συνήθως σε αναλογία 10-15 γρμ. φυτικής ύλης σε 1 λίτρο νερού τόσο για εσωτερική όσο και για εξωτερική χρήση. Η δόση κυμαίνεται ανάλογα την περίσταση από 1-4 φλιτζάνια την ημέρα.
Βάμμα
Το βάμμα είναι διάλυμα φαρμακευτικών συστατικών του φυτού μέσα σε αλκοόλη. Η συνήθης αναλογία είναι 10 γρμ. φυτικής ύλης σε 100 γρμ. αλκοόλης.
Έγχυμα (τσάι)
Το έγχυμα παρασκευάζεται εάν εμβαπτίσουμε το φυτό μέσα σε βραστό νερό για 10’. Έγχυμα παίρνουμε από τα φυτά που εύκολα καταστρέφεται η φαρμακευτική τους ουσία, όπως άνθη χαμομηλιού, φύλλα, αν τα βράσουμε μαζί με το νερό. Η αναλογία είναι 20-30 γρμ φυτικής ύλης σε 1 λίτρο νερού και προορίζεται για εσωτερική και εξωτερική χρήση. Η δοσολογία ανάλογα το πρόβλημα είναι 1-4 φλιτζάνια την ημέρα.
Το έγχυμα ή το αφέψημα, είναι κατάλληλα για εισπνοές και για επιθέματα.

Έμβρεγμα
Το έμβρεγμα λαμβάνεται εάν εμβαπτισθεί το φυτό σε νερό περίπου για 6-12 ώρες με αναλογία 20-50 γρμ. φυτικής ύλης σε 1 λίτρο νερού και είναι ένας άλλος απλός τρόπος για να παραλάβουμε τις φαρμακευτικές ουσίες του φυτού.
Σκόνη
Ένας άλλος τρόπος χρήσης των φαρμακευτικών φυτών είναι να κονιορτοποιηθούν τα μέρη του φυτού που έχουν την δραστική ουσία και χρησιμοποιούνται εσωτερικά ή εξωτερικά. Η σκόνη για εσωτερική χρήση μπορεί να γίνει με κάψουλα ή να διαλυθεί σε νερό πριν την λήψη.
Μπορούμε να λάβουμε τις φαρμακευτικές ουσίες των βοτάνων με εκχύλισής τους ώστε να έχουμε το αιθέριο έλαιό τους, ή με εκχύλισής τους σε έλαιο, οπότε έχουμε τα φυτικά έλαια που έχουν αιχμαλωτίσει τις ευεργετικές ιδιότητες του αρχικού φυτού. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται ιδιαίτερη εξειδίκευση.